De geschiedenis van motorcross en enduro

Als je pas recentelijk bent begonnen met een motorsport, of nog helemaal niet maar je wilt wel graag meer informatie, dan kan dat nog wel eens overweldigend voor je zijn. Er zijn namelijk veel verschillende soorten motorsport, en daarbinnen zijn er meestal ook weer een aantal verschillende takken. In dit artikel wil ik het hebben over de geschiedenis van motorcross en de geschiedenis van enduro. Daarnaast vind je ook nog een stukje geschiedenis over de crossmotor.

Wat is motorcross

Motorcross is de meest beoefende tak van de motorsport, die zich in het terrein afspeelt. Vroeger werd dit terreinrace genoemd, tegenwoordig word het ook wel motocross of Moto-X genoemd. Dit laatste word vooral gebruikt in Engelstalige landen. Een crosswedstrijd word gereden op een speciale, gesloten omloop. Dit wordt gereden over twee gedeeltes van een wedstrijd, ook wel manches genoemd.

Bekijk hier een overzicht van de grootste kampioenschappen binnen en buiten Nederland.

Diverse klassen

Sinds 2004 zijn de verschillende klassen waarin word gestreden als volgt opgedeeld:

• 85cc tweetaktmotor
• 125cc tweetaktmotor
• MXGP tweetaktmotoren van 250cc en viertaktmotoren van 450cc
• MX2 tweetaktmotoren van 125cc en viertaktmotoren van 250cc
• MXOpen tweetaktmotoren van 250 tot 500cc en viertaktmotoren van 450 tot 650cc
• Quads
• Zijspannen

Voor 2004 bestonden de MX klassen nog niet. Deze werden standaard ingedeeld in de klassen 125cc, 250cc en 500cc.

Geschiedenis van de motorcross

Het motorcrossen is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. Er werd in die tijd veel “off-road” gereden met oude legermotoren en uiteindelijk is de motorcross uitgegroeid tot een volwaardige sporttak. Toonaangevende landen zijn Groot-Brittannië, België en de Verenigde Staten. Enkele vedetten in de motorcross waren de Belgische Joël Robert, Roger de Coster en André Malherbe, de Fin Heikki Mikkola, de Zweed Hakan Carlqvist en de Brit Dave Thorpe. Zij zijn allemaal wereldkampioenen in de toenmalige 250cc en 500cc. De Belg Stefan Everts behaalde titels in alle bestaande klassen en won 101 Grands Prix, en veroverde in 2006 zijn tiende wereldtitel.

Ook in Nederland hebben we een aantal Wereldkampioenen. Dave Strijbos won in 1986 op de 125cc, John van den Berk in 1987 op de 125cc en in 1988 op de 250cc, Pedro Tragter in 1993 op de 125cc en Jeffrey Herlings won in 2012, 2013 en 2016 de MX2, en in 2018 de MXGP.

Eenmaal per jaar is er ook de Motorcross der Naties. Dit is het officieuze WK voor ploegen, en is een wedstrijd voor landenteams. Ook hier worden de meeste titels weer veroverd door de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en België.

Geschiedenis van Enduro

Enduro is ontstaan vanuit de speedtrial. Het is een tak van de motorsport die zich in het terrein afspeelt, en meestal enkele dagen duurt. Enduro is een vorm van langeafstandsmotorcross, dat vroeger betrouwbaarheidsritten werd genoemd. Hierbij moeten er ook stukken over de openbare weg worden afgelegd, en daarom is het noodzakelijk dat er verlichting aanwezig is en een kenteken. Er word hierbij dus ook niet over een afgesloten circuit gereden, maar over een route die met pijlen staat aangegeven. De afstand van die route is afhankelijk per organisatie. In Nederland duurt een wedstrijd één dag, en eindigt het seizoen met een tweedaagse Kampioenswedstrijd.

Route van Enduro

De route bestaat uit trajecten die over de openbare weg heen gaan, en waar je je dus aan de verkeersregels moet houden. Tussendoor heb je zogeheten proeven, waar je als een echte motorcrosser op een afgesloten stuk baan een oefening zo snel mogelijk moet afleggen. De eventuele technische problemen die zich voor kunnen doen, moet door de rijder zelf worden verholpen. Als dit niet lukt, ligt hij uit de race, hulp van buitenaf is niet toegestaan.

Dan zijn er ook nog de wedstrijden voor het Europese en Wereldkampioenschap, deze bestaan uit meerdere dagen. Een beroemde wedstrijd hierin is de internationale zesdaagse, die elke jaar door een ander land word georganiseerd. Belangrijk punten zijn uiteraard snelheid, maar ook betrouwbaarheid van de motor en het uithoudingsvermogen van de coureur.

Termen uit de enduro

Er zijn een aantal termen die vaak worden gebruikt in de enduro. Hieronder een lijst met een korte uitleg:

• Achter de klok tanken; als je een proef moet doen, staat daar een bepaalde tijd voor, binnen die tijd moet je ook tanken. Wanneer dit niet lukt, dient er buiten de tijd getankt te worden en dit heet dan “achter de klok tanken”.
• Bijrijder; de bijrijder is degene die alle onderdelen en al het gereedschap meeneemt voor de coureur.
• Burn a check; dit betekend dat je te vroeg incheckt bij een controlepost tijd een endurowedstrijd. Bij sommige proeven is er een “ideale” tijd. Zorgen dat je niet te langzaam bent, maar wie te snel is, maakt een domme fout. Want je kunt ook wachten tot de ideale tijd bereikt is.
• In je minuut klokken; Deze term word gebruikt als je precies op tijd bij de tijdcontrole bent.
• In je minuut rijden; Dit is een term, waarbij 3 rijders uit verschillende teams in dezelfde minuut starten.
• Heuptasje; vroeger werden er heuptasjes gebruikt voor het gereedschap. Tegenwoordig word dit afgeraden omdat ze bij ongelukken tot blessures kunnen leiden.
• Proef lopen; de proef of enduro test lopend verkennen.
• Stockrijder; deze term word gebruikt voor iemand die rijdt op een volledig standaardmachine.
• Strak zetten; ervoor zorgen dat de enduromotor er helemaal op en top uitziet voor het inleveren in het parc fermé. Vooral belangrijk voor de sponsorstickers, zodat die beter uitkomen.

Geschiedenis van de crossmotor

Een crossmotor is een motorfietsclassificatie, het is een motorfiets die gemaakt is om snel door verschillende soorten terrein te rijden. De machine is zo licht mogelijk gebouwd, onderdelen die niet nodig zijn; zoals verlichting en een startmotor ontbreken. Een crossmotor word namelijk altijd gestart met een kickstarter.

Jarenlang werden er alleen maar tweetaktmotoren gebruikt, omdat deze bij een gegeven gewicht en cilinderinhoud meer vermogen leveren dan een viertaktmotor. Maar de laatste jaren worden er ook weer viertaktmotoren toegepast omdat deze minder luchtvervuiling veroorzaken.

U kunt om de website van Timetoast een tijdlijn zien van de crossmotor en motorsport.